De ondraaglijke leegheid van het Oude Raadhuisplein

(Waar willen we met het winkelcentrum in het Oude Dorp naar toe? Nu het participatieproces rond het Keuhart voorlopig is afgerond, moet de gemeenteraad in september 2016 een ei leggen over de voorstellen voor het Keucheniushof, die zijn vastgelegd in een einddocument. De participanten hebben aangedrongen op het toevoegen van een extra hoofdstuk aan dit einddocument. Een zogeheten termijnagenda, een totaalplan waarin aangegeven wordt wat er nodig is om het hele centrumgebied de zo noodzakelijke kwaliteitsimpuls te geven. In een serie artikelen nemen we steeds een onderdeel uit dit hoofdstuk bij de kop. Deel 3, de kansen voor het  Oude Raadhuisplein)

Het Oude Raadhuisplein nu, een open ruimte tussen gebouwen

“En plein air”
Waarom is het Oude Raadhuisplein zeker 6 dagen van de week zo’n compleet zielloze plek? Omdat het een plein is in de meest letterlijke betekenis van het woord: een open ruimte tussen gebouwen. Niets meer en niets minder. Even een paar stedenbouwkundige definities om het beeld scherp te krijgen:
• in architectonisch opzicht dienen pleinen om de stads- of dorpsstructuur te organiseren;
• pleinen scheppen bijzondere punten in het (anders te homogene) stratenweefsel;
• pleinen zijn (soms) ook nodig om grote en belangrijke gebouwen, zoals een stadhuis te benadrukken (NB. Dat is in Huizen bepaald niet het geval, voor de HEMA hoef je dat niet te doen);
• pleinen worden gebruikt voor openluchtuitvoeringen, festivals, jaarmarkten en andere bijzondere publieksevenementen (waarbij je kunt denken dan aan bijvoorbeeld de Rollende Keukens, de Parade, jazzconcerten, brocante, straatmuziekfestival, en zo meer).

Ofwel, met een plein kun je eigenlijk alle kanten op. Het is een kwestie van kiezen tussen functie en functieloos. In veel dorpen en steden is het plein een plek voor “verblijven en ontmoeten”, het kloppende hart van een centrum. Het is een levend geheel met een aangename mix van horeca, terrassen en winkels, al dan niet in combinatie met een wekelijkse markt. Zoals je bijvoorbeeld in Frankrijk zo vaak ziet. Met elkaar naar de markt voor de boodschappen, om te shoppen of zo maar een beetje rond te struinen, voor een kopje koffie, een prettig drankje of een lichte lunch, om bij te kletsen met vrienden en vriendinnen of om gewoon even niets doen. Zo wordt het een plek waar je graag komt, aantrekkelijk voor de bewoners, bezoekers uit de regio en toeristen en prettig voor winkeliers. Waarom lukt dat dan niet in Huizen, waarom koesteren we al zo lang dit bloedeloze hart?

Het Oude Raadhuisplein straks: even een terrasje pakken

Terrasje pakken op het plein
De Vrienden en de overige participanten willen een plein dat leeft, met een mooie mix van goede (dus kwalitatieve) horeca en terrassen. Daar heeft trouwens de gemeente ook wel oren naar, zeker omdat het bestemmingsplan op en rond het Oude Raadhuisplein de mogelijkheid biedt voor horeca. Mooi zou je denken, wat houdt ons tegen, aan de gang dan maar met horecaondernemers die het – naast Insolar en de paar stoelen van Baker Bart – wel aan durven. Maar daar zit nu net de crux. Want het is niet alleen het feit dat je op het Oude Raadhuisplein door de week na zessen en op de Zondag een kanon kunt afschieten. Gebleken is dat de bestaande belangstelling voor horecafuncties niet groot is. Omdat met name op de zaterdag de weekmarkt in de weg staat. Je kunt er dan je kont nauwelijks keren, laat staan dat er ruimte is voor extra terrassen van bijvoorbeeld een trattoria, een proeflokaal en een koffiebarretje. Terwijl juist dat de sfeer, de belevingswaarde en broodnodige omzet geeft die nodig is om als horecaondernemer een beetje succesvol te zijn. Zolang de weekmarkt het plein op zaterdag bijna volledig gebruikt wordt het niks: wanneer op de beste dag van de week terrassen niet benut kunnen worden, zijn de noodzakelijke investeringen moeilijk terug te verdienen.

Een rondje rond de Kerk
Moet de markt dan maar verdwijnen? Absoluut niet, het is een van de bewezen beste markten in Nederland. Het idee is dan ook om binnen het Oude Dorp de boel een klein stukje verplaatsen om zo ruimte te creëren voor meer horeca op het Oude Raadhuisplein. Een prachtige plek voor de weekmarkt ligt rond de Oude Kerk. Ons inziens past dit helemaal bij de omgeving van een markt, je krijgt een leuke route en je zit niets en niemand in de weg. Voor de sfeer en wat kleurige levendigheid op het Oude Raadhuisplein kunnen een aantal kramen met een sfeervolle uitstraling (bloemen, fruit etc.) op het plein blijven staan. Bingo? Elk voordeel heeft ook een nadeel. Wanneer je kiest voor deze op zich prachtvolle oplossing, kan het verkeer van en naar de Keucheniusstraat op zaterdag alleen via de Tuinstraat het dorp in en uit. En dat is niet de bedoeling van een autoluw centrum, en zeker geen oplossing voor de omwonenden. Of we de auto’s uit het centrum (zo veel mogelijk of misschien wel helemaal) kunnen weren, hangt weer af van de mogelijkheid om de toegang tot de parkeergarages anders en buiten de Keucheniusstraat te realiseren. Daarover een volgende keer meer